Van cầu (Globe valve) là một thiết bị quan trọng trong các hệ thống đường ống công nghiệp, đặc biệt trong các ứng dụng yêu cầu điều tiết lưu lượng và độ kín cao như trong ngành hóa chất, dầu khí, xử lý nước hay HVAC. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành thực tế, van cầu vẫn có thể gặp nhiều sự cố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất hoạt động và độ an toàn của hệ thống.
Dưới đây là 5 lỗi thường gặp ở van cầu và các giải pháp xử lý hiệu quả, giúp người vận hành giảm thiểu thời gian dừng máy và chi phí sửa chữa.
Rò rỉ thân van
Nguyên nhân:
Rò rỉ thân van thường bắt nguồn từ lỗi trong quá trình sản xuất, chẳng hạn như bề mặt thân bị nứt do đúc không đều, điều này làm suy giảm đáng kể độ bền cơ học của thân van. Ngoài ra, quá trình vận chuyển và lắp đặt không đúng kỹ thuật, va đập mạnh hoặc thao tác không cẩn thận cũng dễ gây nứt vỡ, dẫn đến rò rỉ.
Cách khắc phục:
- Đánh bóng hoặc xử lý các vết nứt, lỗ cát nhỏ bằng kỹ thuật hàn hoặc gia công lại bề mặt.
- Đối với thân van bị nứt nặng, nên thay thế hoàn toàn để đảm bảo độ an toàn và kín.
- Trong quá trình vận chuyển, cần sử dụng vật liệu đệm chống va đập và tuân thủ quy trình lắp đặt nghiêm ngặt để không xảy ra tình trạng rò rỉ.
Van bị kẹt, không đóng/mở được
Nguyên nhân:
Đây là sự cố thường gặp sau một thời gian dài van không được vận hành. Bụi bẩn tích tụ, ăn mòn bề mặt bên trong, hoặc thiếu bôi trơn định kỳ khiến cơ cấu bên trong bị khô cứng. Ngoài ra, nếu dùng lực đóng/mở quá mạnh, van có thể bị kẹt ở một vị trí do biến dạng cơ khí.
Cách khắc phục:
- Vận hành nhẹ nhàng 0,5 – 1 lượt để kiểm tra mức độ kẹt và làm trơn cơ cấu.
- Điều chỉnh lực đóng/mở, tránh thao tác quá mạnh tay gây biến dạng.
- Thực hiện bảo trì định kỳ, tra dầu mỡ bôi trơn ở các khớp chuyển động.
- Nếu van vẫn bị kẹt, cần tháo rời kiểm tra các bộ phận như trục, đai ốc, thân van… và thay mới nếu cần thiết.
Rò rỉ khi đóng mở van
Nguyên nhân:
Rò rỉ ở giai đoạn đóng mở van thường xuất phát từ việc gioăng làm kín bị hỏng, chai cứng hoặc rách. Ngoài ra, bề mặt làm kín không sạch, chứa cặn bẩn, hoặc cửa van không đóng chặt (còn khe hở) cũng là nguyên nhân phổ biến.
Cách khắc phục:
- Thay thế gioăng làm kín nếu phát hiện hư hỏng, mài mòn hoặc không còn độ đàn hồi.
- Vệ sinh sạch sẽ bề mặt làm kín bằng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ tạp chất, bụi bẩn.
- Điều chỉnh khe hở cửa van, đảm bảo khi van đóng thì đĩa van và bề mặt làm kín tiếp xúc hoàn toàn, không còn khoảng trống gây rò rỉ.
Rò rỉ giữa trục và thân van
Nguyên nhân:
Vị trí giữa trục van và thân van thường được nối với nhau bằng ren hoặc khớp chuyển động. Nếu khớp nối này lỏng lẻo do lắp đặt sai kỹ thuật hoặc sử dụng lâu ngày bị mài mòn, thì sẽ xảy ra hiện tượng rò rỉ. Áp suất cao trong hệ thống càng khiến điểm tiếp xúc này dễ bị ảnh hưởng.
Cách khắc phục:
- Tháo rời và lắp đặt lại trục van đúng kỹ thuật, kiểm tra ren, vòng đệm và độ khít của mối nối.
- Nếu trục bị hao mòn, biến dạng hoặc gãy ren, cần thay mới trục van.
- Tăng độ siết ở khớp nối bằng lực vừa đủ, đảm bảo không để khe hở giữa trục và thân.
Trục van bị cong hoặc gãy
Nguyên nhân:
Trục van là bộ phận chịu lực tác động trực tiếp khi đóng/mở van. Nếu chất lượng vật liệu kém, hoặc van bị tác động bởi lực quá mạnh, trục dễ bị cong vênh hoặc thậm chí gãy gập. Ngoài ra, trục làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, ăn mòn hoặc vận hành không đúng cách cũng góp phần gây hư hỏng.
Cách khắc phục:
- Không tác động lực quá mạnh trong quá trình đóng/mở van.
- Sử dụng trục làm từ vật liệu phù hợp với điều kiện làm việc (thép không gỉ, hợp kim đặc biệt chịu nhiệt, chống ăn mòn…).
- Thay thế trục mới nếu trục cũ bị cong, gãy, hoặc có dấu hiệu mài mòn nghiêm trọng.
Việc phát hiện và xử lý sớm các lỗi thường gặp ở van cầu là yếu tố then chốt giúp tăng tuổi thọ thiết bị, đảm bảo độ kín và an toàn hệ thống, cũng như tiết kiệm chi phí bảo trì và thay thế.
Kết Luận
Van cầu, dù là một thiết bị có vẻ đơn giản, nhưng lại đóng vai trò tối quan trọng trong việc kiểm soát lưu lượng và đảm bảo an toàn cho nhiều hệ thống công nghiệp. Việc hiểu rõ 5 lỗi thường gặp ở van cầu và cách khắc phục không chỉ giúp bạn chủ động hơn trong công tác bảo dưỡng mà còn kéo dài tuổi thọ của van, giảm thiểu chi phí phát sinh và đảm bảo hệ thống vận hành trơn tru, hiệu quả.
Hãy coi việc bảo trì van là một khoản đầu tư chiến lược, không chỉ cho riêng từng van mà còn cho toàn bộ hiệu suất và sự bền vững của quy trình sản xuất của bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay nhu cầu tư vấn về van cầu chất lượng cao, đừng ngần ngại liên hệ với Van công nghiệp Yến Thanh qua Hotline 0966.658.188 – đối tác tin cậy của bạn trong lĩnh vực van công nghiệp.
>>> Xem thêm: Van cầu bích inox: Đặc điểm, tính năng và ứng dụng
